Бүр Клара Цеткин, Роза Люксембург нарыг 1910 онд олон улсын эмэгтэйчүүдийн бага хурал хийхээс өмнө, эрэгтэй эмэгтэйчүүдийн тэгш эрхийн төлөө тэмцэж өнөөгийн гуравдугаар сарын 8-ны эхлэлийг тавьж, эмэгтэйчүүдийн өдөр бий болгож байсан түүхтэй. Эрт үеэс өнөөг хүртэл улс орнууд эмэгтэйчүүдэд зориулсан ямар баяр наадамтай байсан талаар бид өгүүлье.

Та хөгжингүй улс орнуудад хүйсийн тэгш бус байдал байдаггүй гэж бодож байвал эндүүрч байна. Статистик судалгаагаар дэлхийн бүх улс орон хүйсийн бүрэн тэгш эрхтэй болтол их хугацаа шаардагдах ажээ. Өнөөдөр хүйсийн тэгш эрхийн харьцаа 68 хувьтай байгаа гэж бодвол, энэ хурдаараа цаашлахад хүйсийн тэгш эрхийг бүрэн хангахад 108 жил хэрэгтэй болох аж. 2006 оноос эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн тэгш бус байдлын харьцаа 3,6 хувиар буурсан бол 2018 онд 0,03 хувь болж саарч байгаа нь харагдаж байна.

Хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн түүхэнд маш өвөрмөц, хачин жигтэй татварын систем үйлчилж байжээ. Тухайлбал Орос улсад сахлын татвар, Англид цонхны татвар, Францад давсны татвар гэх мэт. Өдгөө эдгээр нь түүх болон үлдсэн ч зарим улсад одоо хүртэл хачин жигтэй татварын хууль үйлчилсээр байна. Тэдгээрийн ихэнх нь цаанаа тусгай бодлоготой, хүндэтгэх шалтгаантай байдаг бол зарим нь ямар ч учир утгагүй мэт байдаг. Тэгвэл хачин гэмээр сонирхолтой 13 татварын талаарх мэдээллийг хүргэе.

Балба-ын Гурунг омгийнхон зуун зууны турш Хималай-н өндөр уулс дахь зэрлэг зөгийн балыг цуглуулж ирсэн уламжлалтай. Харамсалтай нь өнөөдөр худалдаачид болон аялагч, жуулчид тэдний энэхүү түүхэн ажлыг сонирхон оролцох болсноор олон зууны турш оршин тогтнож байсан уламжлал устах аюулд ороод байна. Гэрэл зурагчин Эндрю Ньюи төв Балбын нутагт Гурунг-чуудийн дунд хоёр долоо хонож хамт бал цуглуулжээ. Тэндээс бал цуглуулагчдын ёс заншил, аюултай хөдөлмөр, эрсдэлтэй алхам, олз омог гээд бүхнийг мэдэрч чадсан гэдэг. Ингээд Балба-чууд өөрсдийн "алт" болсон зөгий балаа хэрхэн цуглуулдаг талаарх мэдээллийг сонирхолтой гэрэл зургуудын хамт толилуулж байна.

Шашин болон улс төрд чухал нөлөөтэй, нэр хүнд бүхий зөвхөн сонгомол хүмүүс л гишүүнээр нь элсдэг байсан нууц нийгэмлэгүүд эрт цагаас эхлэн хүмүүсийн бодол санааг  удирдсаар иржээ. Тэдгээрийн заримынх нь хачин жигтэй зан үйл, уг гарал үүсэл тодорхойгүй байдаг. Тэд дэлхийг захирахыг хүсдэг байсан ба одоо ч түүн рүүгээ тэмүүлж байхвий гэж сэрдэгддэг билээ. Ингээд нууц ажиллагаа явуулж дэлхийг эзлэх гэж байна гэж үргэлж буруутгагддаг алдартай нууц нийгэмлэгүүдийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна.

XIX зуунд баруунд олон хүн амьдаараа булшлагдсан тухай ам дамжсан яриа гарсан нь олон ард иргэдийг  ихэд цочирдуулжээ. Тиймээс 1868 оны наймдугаар сарын 25-нд Германы зохион бүтээгч Франц Вестор (Franz Vestor) агаар нэвтэрдэг, шат, хонхтой авс зохион бүтээж, патент авсан байна. Энэ нь хэрвээ амьдаараа булшлагдсан тохиолдолд хонхоо дуугарган хүмүүст дохио өгч, аврагдах боломж олгосон юм. Тэгвэл амьдаараа оршуулагдсан 10 хүний түүхийг хүргэе.

Хүн бүр хүүхэд насандаа ер бусын гайхамшиг болон ид шидэнд итгэдэг. Харин өсөж том болох тусам тэр мэдрэмж нь бага багаар үгүй болдог билээ. Гэсэн хэдий ч хэдэн нас хүрснээс үл шалтгаалан чадварлаг илбэчдийн гайхам үзүүлбэрт дуу алдан автах нь бий. Тэгвэл бид тэрхүү ер бусын илбийн үзүүлбэрүүдийн нууцаас дэлгэж байна.

Хэрвээ та өөрийн дотор эрхтнүүдийг зөвхөн амьсгалах, хөдлөх, хоол боловсруулах чадвартай гэж боддог бол энэ нийтлэл таны бодлыг тэр чигт нь өөрчлөх болно. Жишээ нь, таны ходоодны хүчил зарим металлыг хүртэл задлах чадамжтай байдгийг та мэдэх үү? Энэ бол ердөө нэг жишээ. Тэгвэл таны бие эрхтэн хичнээн гайхалтай болохыг дараах 10 баримтаас мэдээрэй.

Өмнөд туйл Антарктидын тухай дунд сургуульд юу заадаг билээ? Маш хүйтэн, мөсөөр бүрхэгдсэн, оцон шувууны орон  энэ тивд анх 1911 онд хүн очиж байжээ. Ер бусын мөсөн тив маш өөртөө олон нууцыг хадгалсаар байдаг. Антарктидын үлэг гүрвэл, цусан хүрхрээний тухай бичвэрүүд их байдаг ч энэ тивийн талаарх мэдэхгүй зүйл маш их юм.Тэр утгаараа бид Антарктидын тухай  сонирхолтой 13 баримтын танилцуулж байна.

Орчин үед хоёр өөр орны хүмүүс хоорондоо гэрлэх нь нэлээд түгээмэл болоод байгаа бөгөөд энэ нь гайхах зүйл биш юм. Гэхдээ заримдаа улс орон бүрийн ёс жаяг уламжлалаас болоод дурлалт хосуудын хооронд багагүй асуудал тулгардаг. Тэгвэл дэлхийн улс орон бүрт төгс нөхөр ямар байх ёстой талаар хүргэе.

Бид бүгд нэг удаа ч болов хэн нэгнийг хуурч байсан болов уу. Гэхдээ ажлын анкет дээр өөрийгөө магтаж бичих нь энгийн зүйл ч өөрийгөө эмч гэж хэлээд 16 хүнд хагалгаа хийх гэдэг байж боломгүй зүйл билээ. Ингээд түүхэн дэх хамгийн алдартай худалч, хуурмаг хүмүүстэй танилцацгаая.

1945 оны дөрөвдүгээр сарын 30-нд Дэлхийн II дайныг өдөөсөн Германы нацист Адольф Гитлер амиа хорложээ. Энэ явдлаас 6 өдрийн дараа Герман эсрэг талын цэргүүдэд бууж өгч, ялагдлаа хүлээн зөвшөөрсөн юм. Үүний дараа дэлхий ертөнц тэр чигтээ өөрчлөгджээ. Тухайлбал, Франц улс хүчирхэг байдлаа алдаж, Их Британи хүртэл Дэлхийн II дайнаас болж “дампуурсан” билээ. Ингээд дэлхийн хүчний тэнцвэр АНУ болон ЗХУ руу шилжиж, улмаар хоёр их гүрний нөлөөн дор дэлхий хоёр туйлд хуваагдсанаар, үзэл суртлын дайн буюу Хүйтэн дайн дэгджээ. Тэгвэл тус дайныг дэгдээх болсон шалтгаан болон тэр үед болсон 10 онцлох үйл явдлыг хүргэе.