Хүний бие организм гэдэг өөрөө бүхэлдээ бас нэг дэлхий юм. Тиймээс ч эрдэмтэд хүний биеийн зарим эрхтний гүйцэтгэх үүргийн талаар одоог хүртэл ямар нэгэн тодорхой шийдэлд хүрээгүй байна. Тэгвэл ямар эрхтнүүдийн гүйцэтгэх үүрэг одоог хүртэл тодорхойгүй байгаа юм бол?

Эрүүл мэндийн үйлчилгээний өртөг маш хурдацтай өсөж байгаа нь нууц биш. Зарим судалгаагаар зөвхөн АНУ гэхэд 2025 оны байдлаар эрүүл мэндийн үйлчилгээнд ДНБ-ий 20 хувьтай тэнцэх хөрөнгийг зарцуулна гэсэн тооцоо гараад байна. Мөн нөгөө талаар шинэ тутам гарч ирж буй, ужиг, хүнд өвчнүүдийг эмчлэхийн тулд эмч нар гар хумхилгүй ажиллаж байгаа билээ. Гэсэн хэдий ч эмчилгээнд шаардагдах технологи, эм болон бусад бүтээгдэхүүний зардал улам өссөөр л байгаа. Тийм ч учраас хиймэл оюуны бүтээл үйлдвэрлэдэг компаниуд анагаах ухаан, эрүүл мэндийн үйлчилгээ рүү чиглэсэн инновацийн шийдэл гаргах нь эрүүл мэнд болон эдийн засгийн хувьд ч ашигтай байх боломжтой юм.

Хүн төрөлхтний түүхийг тэр чигээр нь өөрчилж чадсан хүнсний бүтээгдэхүүнүүд гэвэл халуун ногоо, элсэн чихэр, кофе, цай зэрэг багтана. Сонирхолтой нь тэдэн дундаас халуун ногоо түүхэн явцдаа хамгийн их үнэ хүрсэн байдаг. Нэгэн цагт алтнаас дутуугүй үнэ цэнэтэй байсан чинжүү, шанцай, задь зэрэг амтлагчид шунасан орон орны худалдаачин, далайчид, тэр бүү хэл ихэс дээдэс дайн хүртэл эхлүүлж байв. Чухамдаа таван зууны тэртээ амтат ногоо ихтэй дорно зүгээс энэ бүхэн эхэлсэн түүхтэй. 

Эмэгтэй хүн үр хүүхэдтэй болж, жирэмслэхийн тоогоор хөгшрөх үйл явц нь удааширч, биологийн нас нь уртасдаг гэж АНУ-ын Баруун Өмнөдийн их сургуулийн мэргэжилтнүүд үзжээ. Олон удаа жирэмсэлж, олон хүүхэдтэй болсон эмэгтэйчүүдийн дунд хийсэн судалгаанаас үзэхэд тэдний эсийн хөгшрөх үйл явц удааширдгийг тогтоосон байна.

Египет улсын үлгэр домог арвин баялаг түүхтэй. Хүмүүс юунд итгэж, хэрхэн аж төрж байсныг мэдэх боломжийг үлгэр домог олгодог. Эдгээр үлгэр домгууд сонирхолтой сэдвийг хөндөж, ид шид байдагт итгүүлэн, амьдралын хичээл заадаг ажээ. Ам дамжин яригдсан өвөг дээдсийн мэргэн ухааныг зуун зуунаар дамжуулан түгээдэг. Ингээд уншигч танд Египетийн үлгэр домгийн цоморлoгоос хүргэж байна.

Хэн ч гэсэн гэнэтийн осолд өртөж болно. Ялангуяа ойр орчимд туслах хүн байхгүй бол муугаар ч дуусаж болохыг үгүйсгэхгүй. Тийм учраас эдгээр энгийн аргууд хэзээ нэг өдөр таны амь насыг аварч магадгүй юм. Хамгийн гол нь та бүхэн үнэхээр шаардлагатай үед доорх аргуудыг авч хэрэгжүүлэх хэрэгтэй бөгөөд бусад тохиолдолд заавал мэргэжлийн хүмүүст хандахыг зөвлөе. 

Олон улсын эрүүл мэндийн байгууллагаас тогтоосон дүгнэлтээр дэлхийн хүн амын 50-75 хувь нь толгойн өвчнөөр шаналдаг гэнэ. Ихэнх хүмүүс толгойн өвдөлтдөө төдийлөн анхаарал хандуулдаггүй. Толгойн өвчин олон янзаар илэрдэг бөгөөд хэрхэн, яаж, аль хэсгээрээ өвдөж байгаагаас хамаарч өөр бусад өвчний шинж тэмдэг байна уу, үгүй юу гэдгийг тодорхойлдог аргаас хүргэе.

Өршөөл, энэрлийг ихэнх хүмүүс өөрт шударга бус басхүү таагүй түүхээ ардаа орхин, сэтгэл хөнгөн амьдрах нэгэн арга хэмээн үзэх нь бий. Үнэхээр ч таагүй ааш авир гаргасан нэгэн гэм буруугаа ухаарч “Намайг уучлаарай” хэмээн асуувал танд түүнийг өршөөж, сэтгэл санаагаа амраах эсвэл өшөөрхөж үлдэх гэсэн хоёр сонголт үлдэх биз ээ. Энэ тохиолдолд дийлэнх хүмүүс эхний сонголтыг хийн бусдыг цагаатган орхихыг илүүд үзэх нь гарцаагүй.

1905 онд Невада муж албан ёсоор байгуулагдахтай зэрэгцэн цөл дунд нэгэн бяцхан суурин төмөр замын өртөө түшиглэн боссон нь өнөөгийн Лас Вегас хот байв. 1910 оны хүн амын тооллогоор 800 оршин суугчтай хэмээн бүртгэгдсэн Лас Вегас 1950-аад оныг хүртэл эгэл даруухан тосгон байсан гэдэг. 1931 онд Невада муж мөрийтэй тоглоомыг хуульчлан баталснаар Лас Вегас хэмээх бяцхан суурин хот болон өргөжих үндэс тавигджээ. Түүнчлэн энэхүү хот өнөөгийн дүр төрхөө олоход гэмт хэргийн бүлэглэлүүд ч чамгүй хувь нэмэр оруулсан юм.

Сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны эцэг Зигмунд Фрейд 1885 онд ховс ашиглан өвчтөнүүдийнхээ сэтгэцийн эмгэгийн шинж тэмдгүүдийг амжилттай эмчилж байсан Францын нейрологч Жон мартин Шаркотын ажилтай танилцсанаар анх хүнийг сэтгэл санаагаар нь оношлох ухаан төрсөн юм. Шаркот истери нь мэдрэлийн системийн доголдлоос үүссэн нейрологийн эмгэг юм гэж үзэж байсан бөгөөд энэ санаа нь эмчилгээний чухал шинэ боломжуудыг олгосон аж.

Хүн төрөлхтөн бусдыг гэмтээх, хөнөөх тал дээр хамаг ур ухаанаа уралдуулж ирсэн учраас зэвсгийн салбар хамгийн өндөр хөгжсөн байдаг. Энэ үүднээс та бүхэнд хамгийн аюултай гардан тулааны 10 зэвсгийг танилцуулж байна. Хүн хүнээ хороох гэж ийм зүйлс бүтээсэн гэдэгт итгэмээргүй.

АНУ-ын хүн амын 50 хувь нь тогтмол кофе уудаг ба өдөрт 3 ба түүнээс дээш аяга кофе уудаг гэнэ. Кофе хүний биед олон эерэг нөлөө үзүүлдэг ч хэрэв тунг нь хэтрүүлбэл ямар ч зүйл хор болох аюултай. Танд дараах шинж тэмдгүүд илэрч байвал даруй кофены хэрэглээгээ багасгаарай.