Илүүдэл жин гэдэг хүний эрүүл мэнд төдийгүй хувийн амьдралд хүртэл сөргөөр нөлөөлөх нь бий. Махлаг биенээсээ болоод бусдад гадуурхагдах, хайртай хүндээ хаягдах явдал олон хүнд тохиолдож байсан байх. Тэгвэл зарим хүмүүс тийм байдалдаа бууж өгөлгүйгээр өөрийгөө ялан дийлж чадсан байдаг. Ингээд та бүхэнд найз охиндоо хаягдсаныхаа дараа өөрийгөө танигдахын аргагүй өөрчилж чадсан нэгэн залуугийн түүхийг хүргэж байна.

1850-с 1930-аад оны Чин гүрний амьдрал, хүмүүс болон нийгэм, соёл барууны орнуудад этгээд сонин хэрнээ нууцлагдмал байдаг байсан бөгөөд олон судлаачид, худалдаачдын сонирхол анхаарлыг татаж байжээ. Харин Америкийн эртний эдлэл цуглуулагч, түүхч  Стефан Лёвентайл (Stephan Loewentheil) эдгээр зургуудыг цуглуулж чадсан байна. Уг цуглуулгад тухайн үеийн алдарт гэрэл зурагчид болох Желиче Беато (Jelice Beato), Томас Чайлд (Thomas Child), Уильям Саундерс (William Saunders),  Жон Томпсон (John Thompson), болон  нутгийн зурагчид Пун Лунь, Тунг Хинг нарын зурагнууд багтжээ.

Зуны эхэн сарийн шинийн 15 болсон ч яг л өвлийн эхэн сар эхлэж байгаа мэт уулаараа цастай хүйтэн, салхитай өдөр байна. Гадаа алхаж буй хүн бүр л дулаан гэр оронруугаа яарцгааж байгаа нь ойлгомжтой. Ингээд таны амралтанд халуун зуны мэдрэмжийг өгөхөөр "Монгол элдэв зураг" цувралын шинэ дугаарыг толилуулж байна. Тухлан сууж, таалан соёрхоно уу.

Дэлхий дээр нийт 200 гаруй улс орон байдгийг та бид бүгдээрээ мэднэ. Гэвч хүн болгонд танил болсон томоохон улсуудаас гадна бид бүхний хэзээ ч нэрийг нь сонсож байгаагүй, хот суурин байтугай дундаж тосгоноос ч жижиг газар нутагтай тийм хачирхалтай улсууд бас дэлхий дээр байдаг гэнэ. Тэдний зарим нь бүр бүхэл бүтэн улсыг хэдхэн байшинд л багтаачихсан байдаг гээч. 

Африк гэдэг үнэхээр үлгэрийн тив юм. Энд үзэсгэлэнт байгаль, өвөрмөц соёлуудаас гадна бүх иргэд нь "тэрбумтан" болсон орон бий. Ингээд тэрбумтнуудын орон Зимбабвегийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна.

Хэдийгээр нэг үндэстэн ястан хэдий ч урт удаан дайны дараа Солонгос улс нь Хойд болон Өмнөд гэж хоёр хуваагдсан билээ. Улмаар Хойд Солонгос коммунист хаагдмал орон болсон бол Өмнөд Солонгос улс ардчилсан нийгмийг дагаж дэлхийд урлаг соёл, эдийн засгаараа тэргүүлэх томоохон гүрэн болж чадсан юм. Ингээд нэг ард түмэн хэдий ч олон талаараа өөр 2 орны хөгжлийг харьцуулан харцгаая. 

Мянга мянган хүний амийг авах чадалтай, түүнчлэн урьдчилан тааварлахад хэцүү, зогсоох боломжгүй хүчин зүйл бол байгалийн гамшиг юм.  Дайн байлдаан, өвчин зовлонтой нэгэн адил байгалийн гамшиг бол хүний үйл ажиллагаанаас л болж үүсэх болсон. Ингээд та бүхэнд байгаль эх бидэнд дохио өгч буй мэт санагдах хачирхалтай үзэгдүүдийг түүвэрлэн хүргэж байна. 

Бид өнөөдөр та бүхэндээ дэлхий нийтийг болзошгүй аюулаас хамгаалсныхаа төлөө түүхийн номонд бичигдээгүй  үлдсэн хоёр эрийн талаарх мэдээллийг хүргэх гэж байна. Заримдаа хүн өөрийгөө үл хайхран бусдын төлөө зүрх сэтгэлээ зориулах үед юунд ч хүрч чаддагийг та энэхүү нийтлэлийг уншаад ойлгох биз ээ. Тэд байгаагүй бол бид өдийд амар тайван амьдарч байх эсэх нь ч эргэлзээтэй юм.

Хүн төрөлхтөн үхрийг гаршуулан тэжээгээд 10 мянга гаруй жил өнгөрчээ. Уламжлалт мал аж ахуй илүү орчин үеийн шинжтэй болж, фермерийн технологи сайжрахын хэрээр үхрээс авах мах, сүүний гарц, тарга тэвээргийг нэмэгдүүлэх олон шинэ аргуудыг ашиглах болсон байна. Тэгвэл барууны фермерүүд үхэр, тэр дундаа саалийн үнээг сонирхолтой аргаар тэжээх болжээ. Энэ нь тэдгээр үнээний ходоодонд нүх гаргах явдал юм.

Дээд зэрэглэлийн тансаг машинууд өнгө үзэмж, тав тух, хүч чадал, хамгаалалт гээд бүхий л талаараа төгс байх ёстой байдаг. Тиймдээ ч "Rolls-Royce", "Cadillac" болон "Bentley" гэх мэт дэлхийн алдартай брэндүүд хоорондоо өрсөлдөж шилдэг авто машин үйлдвэрлэхийг зорьдог билээ. Харин хойд хөршийнхөн ч гэсэн өөрсдийн тансаг зэрэглэлийн машин болох "Aurus"-ыг танилцуулсан ба тэр нь олон авто машин сонирхогчдоос "Rolls-Royce"-оос ялгарах юмгүй хэмээн магтуулсан юм. Ингээд тэрхүү тансаг зэрэглэлийн авто машиныг "Rolls-Royce"-той харьцуулан танилцацгаая.

Цахим сүлжээ нь олон зуун сая хүмүүсийн мэдээллээ солилцох орон зай болдгоос гадна дотны хүмүүстэйгээ холбогдох гэх мэт хүний бүхий л хэрэгцээг хангах болсон билээ. Тэр ч утгаараа цахим сүлжээнд буй мэдээлэл, контент бүрийг нэг бүрчлэн шалгах боломжгүй байдаг тул учир битүүлэг, айдас хүргэм зураг, бичлэгүүдийн олдоц маш их байдаг. Ингээд та бүхэнд "Youtube" сайт дээрх хамгийн жихүүдэс хүргэм 10 бичлэгийг хүргэж байна.

Дэлхий дээр жил тутамд 7.2 сая орчим га талбайн ой мод устаж байна. Тус өөрчлөлт нь зөвхөн хүн төрөлхтний хөгжил дэвшилд нөлөөлөөд зогсохгүй олон мянган амьтдын амьдрах нөхцлийг үгүй хийж байгаа билээ. Тийм учраас бид бүхний хамгийн түрүүнд анхаарлаа хандуулж шийдвэрлэх ёстой тулгамдсан асуудал бол байгаль дэлхийгээ аварч, ой мод, уул усаа сэргээж, энэ их сүйрлийг таслан зогсоох явдал юм. Хэрэв та өөрийгөө үүнд ямар ч нэмэр болж чадахгүй хэмээн үзэж байвал Бразилын иргэн Сальгадо болон түүний эхнэр Лелия нарын бүтээсэн гайхамшгийн талаар өгүүлэх энэхүү мэдээллийг уншаарай.