Сэтгэцийн гажиг гэдэг бол харьцангуй ойлголт бөгөөд сэтгэл зүйн хувьд тогтворгүй байхаас эхлээд биеэ хянаж чадахгүй байх хүртэлх олон төрлөөр илэрнэ. Шууд хараад анзаарагдахгүй байх ч бүрэн боломжтой. Энэ нь нэг үгээр хэлбэл бидний эргэн тойронд сэтгэцийн хүнд болоод хөнгөн гажигтай хүмүүс олон байдаг гэсэн үг.

Аз жаргалтай, төгс хосууд гэх ойлголтыг тодорхойлох шалгуур улам өндөрссөөр байна. Жишээлбэл хамтдаа аз жаргалтай байна гэж өөрсдийгөө итгэл төгс тодорхойлдог хосууд нэг нэгнийхээ илүүдэл жинтэй байгаад огт санаа зовдоггүйг олон судалгаа харуулжээ. Тэгвэл энэхүү сэдвээр хийгдсэн судалгаанууд ямар байдлаар явагдсан, үр дүн нь юу байсан зэргийг танд сонирхуулъя.

20, 30, 40, 50, 60 юм уу 70 гээд аль ч насанд та өнгөрүүлсэн болоод одоогийн амьдралаа нэг хараад үз дээ. Та үнэхээр сэтгэл хангалуун байна уу. 20 насандаа юу мөрөөдөж, түүндээ яаж хүрч, юу бүтээж байж вэ. Тэгээд 30....40..

Хүнийг яриаг таслах нь хамгийн бүдүүлэг үйлдлүүдийн нэг бөгөөд зарим хүмүүс зайлшгүй шаардлагаар ийм үйлдэл гаргадаг бол зарим хүмүүс санаатайгаар бусдын яриаг таслан үл хүндэтгэж буйгаа илэрхийлдэг. Ямартай ч ямар зорилготой байх нь үл хамааран ярилцаж буй хүнийхээ үзэл бодлыг бүрэн сонсолгүй өөрийн бодлыг тулгадаг хүнтэй учраа олно гэдэг амаргүй зүйл. Тийм учраас хэрвээ та яриа тасалдаг хүнтэй уулзахаар болсон бол дараах зүйлсийг санаж байх хэрэгтэй.

Агуу их Гай Юлий Цезарь нэгэнтээ “Ирлээ, үзлээ, яллаа” гэж хэлсэн байдаг. Тэрээр үнэхээр ийм өөдрөг шийдэмгий, өөртөө итгэлтэй байж аливаа асуудлыг ялих юмгүй шийддэг байжээ. Харин хүн бүхэн агуу жанжин шийг ийм эр зоригтой байж чаддаг бил үү? Зорилгоо биелүүлэхийн тулд яаж ийм шийдэмгий, зоригтой алхам хийхэд танд юу саад болж байна? Хариуцлагатай шийдвэр гаргаж, зоригтой алхам хийхэд садаа болдог хамгийн түгээмэл шалтгаанууд гардаг мөн тэдгээрийг хэрхэн даван туулах тухай сэтгэл зүйчид дараах зөвлөгөөг өгч байна.

Бусдад үл тоомсорлогдоно гэдэг нь магадгүй хүний мэдэрч болох мэдрэмжүүдийн хамгийн муухай нь байх. Тэр дундаа таалагдаж буй залуугийнхаа анхаарлыг татаж чадахгүй байна гэдэг бүр ч хэцүү зүйл. Тиймдээ ч зарим бүсгүйчүүд ажил мэргэжлийн хувьд хэнээс ч илүү чадварлаг байдаг атлаа эрэгтэй хүнийг өөртөө татах тал дээр ямар ч эв дүйгүй байх нь бий. Гэхдээ хүний анхаарлыг татах чадвар зөвхөн хөөрхөн царай, гуалиг биетэй байхаар хязгаарлагдахгүй. Тиймээс бид танд өмссөн хувцаснаасаа эхлүүлээд хэлэх үг, биеэ авч явах байдал гээд олон энгийн зүйлсээр хүний анхаарлыг татаж болох энгийн бөгөөд үр дүнтэй аргуудыг хуваалцаж байна. 

Сэтгэл судлаачид хосуудын харилцааны тал дээр маш олон судалгаа хийж олон баримт гаргасан байдаг. Харин энэхүү баримт дээр үндэслэж хосуудын харилцааг хэр удаан үргэлжлэхийг нарийн тогтоох боломжтой гэнэ. Ингээд танд тун удахгүй сүйрэх магадлалтай харилцааг түрүүлж мэдрэх 8 аргыг хүргэж байна.

Сүүлийн үед эмэгтэйчүүдийн бие галбирын тухай их ярьдаг болсон. Мексикийн Үндэсний их сургуулийн сэтгэл судлалын тэнхимээс явуулсан саяхны нэгэн судалгаагаар махлаг, булцгардуу эмэгтэйчүүдтэй гэрлэсэн эмэгтэйчүүд туранхай эхнэрүүдтэй эрчүүдээс илүү аз жаргалтай байдаг болох нь тогтоогджээ.

Үндэстэн болгоны соёл өөр учраас тэдний яаж сээтэгнэдэг нь ч бас ялгаатай байх нь ойлгомжтой. Мэдээж энэ нь хүрээлэн буй орчин болоод сэтгэлгээний ялгаатай ч мөн холбоотой. Хэрэв та өөр улсад очлоо гэж бодоход тэдний сээтэгнэх хэлбэр нь танд эсрэгээрээ доромжлол мэт санагдахыг ч үгүйсгэхгүй. Тэгвэл та дараах мэдээллийг уншиж орон оронд хүмүүс нэг нэгэндээ хэрхэн сээтэн хаядаг талаар ойлголттой болоорой.

Статистик тоо баримтаас харахад бид хүлээж авч буй мэдээллийнхээ 90%-ийг харилцагчийнхаа биеийн хөдөлгөөнөөс мэддэг ажээ. Өөрөөр хэлбэл бид ярилцаж буй хүнийхээ хоолойны өнгө, царайны хувирал зэргээс тэдний жинхэнэ сэтгэл хөдлөлийг харж болно гэсэн үг. Тэгээд ч зогсохгүй ярилцаж байгаа хүн тань үнэн хэлж байна уу худал хэлж байна уу гэдгийг ч төвөггүй мэдэж болно. Энэ үүднээс би танд худал ярьж буй хүнийг таньж мэдэх хялбар аргыг хүргэж байна. 

Орчин үеийн цахим мэдээллийн хэрэгслүүд тэр дундаа олон нийтийн сүлжээ бидний амьдралд бараг л идэх, унтахтай ижил түвшний хэрэгцээ болсон гэхэд хилсдэхгүй болов уу. Хэдийгээр бид тэдгээр хэрэгслүүдээс өөрт шаардлагатай мэдээллийг авч байгаа ч сэтгэл зүйн хувьд зарим нэг асуудалтай тулгарч байдаг гэдгээ төдийлөн сайн мэддэггүй.

Алдартай нэгэн судалгаанаас гарсан статистик тоо баримтаар гэрлэсэн хосуудын 42% нь эрт болон хожуу салдаг бөгөөд салалтын шалтгаан нь маш хачирхалтай буюу үл хүндлэл, хувийн орон зайд халддаг гэх мэт шалтгаанууд байжээ. Хэдийгээр энэ нь хосуудын дунд байдаг л нэг асуудал мэт боловч цаанаа олон том асуудлыг дагуулж байдаг байна.